Autorem artykułu jest: ZEME Sp. z o.o.
Temat makulatury jest bardzo rozległy i rozciąga się od spraw związanych z ochroną środowiska, przez wdrożenia u dostawców surowców wtórnych, aż po kwestie technologii przetwórstwa. Natomiast tym, co najczęściej interesuje przedsiębiorcę, są sprawy finansowe. Płacenie podatku jest jedną z mniej przyjemnych czynności; dziś sprawdzamy, jakie aktualnie obowiązują ustalenia na linii sprzedaży makulatury i naliczania VAT-u.
W tym artykule odpowiemy na najczęściej pojawiające się pytania:
- Czy odpady z papieru i tektury są objęte zwolnieniem z VAT?
- Czy przy rozliczaniu makulatury można liczyć na obniżoną stawkę VAT?
- Jaki jest VAT na makulaturę?
Oprócz tego zbierzemy również najważniejsze informacje dotyczące kwestii podatkowych, odnoszących się do utylizacji oraz sprzedaży odpadów tego typu, odpowiemy o nich w formule „FAQ”, dostarczając niezbędną wiedzę w temacie rozliczeń, których musi dokonać podatnik VAT i nie tylko.
Uwaga, czytelniku! Prawo w Polsce ma tendencję do nagłych i rewolucyjnych zmian. W 2022 r.
skutecznie udowodnił nam to tzw. Polski Ład, który okazał się zmorą przedsiębiorców i księgowych. Dokonamy wszelkich starań, aby ten materiał był aktualizowany np. w przypadku
gdy pojawi się nowe rozporządzenie Ministra Finansów. Prosimy jednak wziąć pod uwagę, że każde działania księgowe, podatkowe i prawne w firmie należy konsultować z osobami o odpowiednich uprawnieniach. Ten materiał warto traktować jako wskazówkę i bazę podstawowej wiedzy, nie nadając mu charakteru ostatecznego źródła informacji. Materiały bieżące zostały zebrane pod koniec marca 2022 r.
Przyjrzyjmy się ustawie oraz rozporządzeniu Ministra Finansów
Najważniejsze ustalenie w obszarze interesujących nas kwestii podatkowych, poruszających dostawę towarów takich jak papier, gazety, tektura oraz odpadów poprodukcyjnych, miało miejsce w obrębie ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług w załączniku nr 15.
Z zapisów ww. ustawy o VAT wynika, że (również w 2022 r.) stawka dla osób fizycznych będących czynnymi płatnikami, wynosi dokładnie 23%. Podobnie sprawa wygląda, gdy to spółka sprzedaje odpady do papierni lub innego odbiorcy.
Zatem najważniejszym obecnie zapisem jest ten, który znajduje się na pozycji 81, "38.11.52.0 – Odpady z papieru i tektury" w załączniku numer 15 : "WYKAZ TOWARÓW I USŁUG, O KTÓRYCH MOWA W ART. 105A UST. 1, ART. 106E UST. 1 PKT 18A, ART. 108A UST. 1A ORAZ ART. 108E USTAWY O VAT". To właśnie w tej tabeli widnieją wszystkie towary nieobjęte zwolnieniami i ulgami, widać tam również makulaturę sklasyfikowaną obok wielu innych dóbr i usług.
Jeszcze w 2018 roku dla dostawy towarów był przyjęty pewien mechanizm...
Aż do 1 listopada 2019 stosowaliśmy odwrotne obciążenie podczas rozliczeń. Obecnie ten sposób jest już nieaktywny (zmieniony na podstawie rozporządzenia
wydanego do ustawy), a wystawienie faktury może wiązać się z mechanizmem split payment, czyli podzielonej płatności realizowanej z poziomu konta bankowego. Trzeba mieć jednak na uwadze, że system ten wciąż jest na etapie wdrażania i testowania, więc nie każdy przedsiębiorca jest zmuszony do jego stosowania (i nie przy każdej kwocie). Czytając artykuły opisujące odwrotne obciążenie w kontekście makulatury, jak również deklaracji VAT-27, trzeba brać poprawkę na to, że mogą one być mocno zdezaktualizowane – warto o tym pamiętać nie tylko przy spółce, która prowadzi pełną księgowość, ale też i księgując przychód w małej firmie.
Chcesz wiedzieć więcej na temat makulatury? Sprawdź nasz poradnik dla początkujących przedsiębiorców, a także zapoznaj się z tym, co wpływa na cenę makulatury. ZEME każdego miesiąca opracowuje także specjalny raport o stanie rynku, który może pomóc przedsiębiorcy w procesach rozporządzania towarami.
Jak powinien wyglądać proces wystawienia faktury?
Aby wystawić fakturę, trzeba stosować się do zasad ogólnych. Doliczenie podatku VAT polega na uwzględnieniu stawki 23%. I to właściwie wszystko, ponieważ ustawodawca nie przewidział w ramach ustawy o VAT żadnych zwolnień lub kwot preferencyjnych. Oczywiście nie można też zapominać o podatku dochodowym – jego rozliczenie również pozostaje standardowe, w zależności od wybranej formy opodatkowania.
Póki co Ministerstwo Finansów nie szykuje żadnych zmian w tym obrębie – jednak warto cały czas śledzić informacje na ten temat, szczególnie z początkiem każdego roku kalendarzowego.
Makulatura, VAT i najczęstsze pytania
W 2022 r. najwięcej kontrowersji wywołał "Polski Ład" oraz zmiany podatkowe z tym związane. Sporo też działo się w obrębie VAT-u, ryczałtu i rozliczeń w PIT. Niestety nie doczekaliśmy się ulg lub zwolnień obrębie dostawy towarów do recyklingu oraz w związku ze świadczeniem usług w tym obszarze. Zatem wciąż trzeba przyjąć 23% jako stawkę aktualną do celów podatku VAT – oto odpowiedź na najczęstsze pytanie przedsiębiorców. Jest jednak pewien wyjątek dotyczący usługi transportowej, o którym można przeczytać poniżej.
FAQ dotyczące VAT-u, makulatury i spraw formalnych
Na koniec przedstawiamy kilka pytań i odpowiedzi, które najczęściej pojawiają się wśród osób pytających o sprawy podatkowe, formalne i zagadnienia prawne dotyczące makulatury.
Stan aktualny: koniec marca 2022 r.
Czy jeśli utylizuję (np. oddaję za darmo starą dokumentację) jednorazowo niewielką ilość makulatury, czy muszę płacić podatek?
Nie. W tym przypadku zleceniobiorca jedynie odbiera towar, nie dochodzi zatem do dostawy makulatury w rozumieniu przepisów na podstawie art. 7 Dz.U.2021.685. Zatem przedsiębiorcy, którzy przekazują nieodpłatnie pewną ilość towaru, nie muszą zaprzątać sobie głowy ustalaniem kwoty podatku, w odróżnieniu od tego co dzieje się podczas sprzedaży makulatury.
Czy makulaturę można potraktować jako sprzedaż materiałów?
Tak, jeśli jest to produkt uboczny w procesie wytwórczym innych towarów. Trzeba pamiętać o tym, aby stworzyć dokument wewnętrzny przyjęcia na magazyn, oczywiście wraz z dokonaniem właściwej wyceny. Można jednak przyjąć, że jest to wyjątek od reguły, bo w większości przypadków sprzedaż makulatury nie wpisuje się w ogólną definicję materiałów – jej ewidencjonowanie w ten sposób nie jest zatem możliwe. Jak zatem zakwalifikować takie przychody? Najczęściej przekazanie surowców wtórnych księgowi oznaczają jako "pozostałe przychody operacyjne".
Czy faktury w całości można oddać do skupu?
To ciekawostka dla tych, którzy przestarzałe dokumenty traktują jako odpady. Otóż nie, zarówno osoby prawne, fizyczne i każdy, kto dysponuje dokumentacją, powinien przed jej oddaniem ją zniszczyć. Jak już wspomnieliśmy, za bezpłatne przekazanie dokumentów do utylizacji odpadów nie trzeba płacić podatku VAT, ale za to trzeba zadbać, aby dane na kartkach pozostały nieczytelne. Oczywiście papiernie bez problemu przyjmują surowce wtórne w tej postaci.
Działając w obszarze transportu odpadów, czy mogę zastosować preferencyjną stawkę VAT?
Tak, jak najbardziej – zapisy ustawy o VAT przewidują preferencyjne stawki. Zajmowanie się dostawą towarów, a w tym przypadku prowadzenie usług transportowych, obejmuje 8% podatek, o którym powinien pamiętać każdy podatnik VAT (czynny).
Jaki kod PKWiU odpowiada makulaturze?
Nadrzędnym kodem jest kod PKWiU: "38 – Usługi związane ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów; odzysk surowców", natomiast docelowym "38.11.52 Odpady z papieru i tektury".
