Artykuł zawiera zaktualizowane dane na 2025 rok, a także archiwalną informację o pierwotnym stanie rynku DPR w grudniu 2023 i pierwszych miesiącach 2024 roku. Ponadto artykuł zawiera uniwersalne wiadomości na temat DPR i EDPR.
Z tego artykułu dowiesz się:
Czym jest obowiązek osiągania odpowiednich poziomów recyklingu, kto go musi przestrzegać? Jaką rolę w tym procesie odgrywają dokumenty DPR i czym one są? Dlaczego ceny związane z recyklingiem opakowań poszybowały w górę? Dlaczego dokumentację trzeba wystawiać w formie papierowej, jaki jest stan prawny i kiedy można się spodziewać zmian? Jak wyglądała sytuacja rynkowa pod koniec 2023 roku i jak zmieniła się w 2024? Czy w 2025 roku zostanie uruchomiona sekcja DPR w BDO i zniknie obowiązek obrotu dokumentacją papierową? W jaki sposób już dziś można ułatwić sobie wnioskowanie lub wystawianie dokumentów potwierdzających recykling? Czy istnieje cyfrowe narzędzie do ich obsługi? Zarabianie na DPR – czy w 2025 roku jest to jeszcze możliwe? Artykuł powstał przy współpracy z ekspertką ZEME, Anną Michalską-Gawin. W kolejnych trzech akapitach przedstawiamy informacje dotyczące DPR w pigułce. To podstawowa wiedza – jeśli chcesz ją rozszerzyć, skorzystaj z naszego darmowego ebooka.Podstawowa wiedza na temat dokumentów potwierdzających recykling
Obowiązek osiągnięcia odpowiednich poziomów recyklingu – kogo dotyczy?
Na początek przypomnijmy, kogo dotyczy i czym jest jeden zobowiązków związanych z wprowadzaniem produktów w opakowaniach na rynek, które szerzej opisaliśmy w tym artykule. Przestrzeganie aktualnych poziomów recyklingu dotyczy każdego podmiotu, który jest zobowiązany do zarejestrowania się w BDO i w ramach bieżącego raportowania wykazuje wprowadzanie produktów w opakowaniach na rynek. Jednocześnie warto pamiętać, że powinność ta nie dotyczy jedynie samego producenta jakiegoś dobra – bo w ten sposób często mylnie jest rozumiane wprowadzanie na rynek – ale też każdego sklepu, który pakuje (zazwyczaj w celach wysyłkowych) nawet już posiadające opakowania produkty. Po szersze informacje na ten temat oraz praktyczne przykłady, zapraszamy raz jeszcze do przytoczonego wcześniej artykułu. Istotną informacją jest to, że wymagane na gruncie m.in. unijnych dyrektyw poziomy recyklingu odpadów opakowaniowych, każdego roku rosną. Reasumując: Podmiot wprowadzający na rynek produkty w opakowaniach musi osiągnąć odpowiednie poziomy recyklingu dla odpadów opakowaniowych, które powstaną z opakowań po tych produktach. Jeśli nie uzyska wymaganych poziomów, musi uiścić opłatę produktową. Wprowadzający produkty w opakowaniach może zgłosić się do organizacji odzysku opakowań, podając masę i rodzaj opakowań wprowadzonych na rynek. Na tej podstawie oraz ustawowego poziomu recyklingu dla danego rodzaju opakowania i roku, wyliczana jest masa odpadów wymagana poddania recyklingowi, na którą trzeba uzyskać potwierdzenie w ramach dokumentu DPR. Wprowadzający, podpisując umowę z organizacją, przenosi na nią obowiązek zapewnienia ww. poziomów. Organizacja ta, chcąc wypełnić obowiązek scedowany na nią, zajmuje się kontaktem z podmiotem realizującym faktyczne pozyskiwanie odpadów opakowaniowych z rynku i ich przetwarzanie na surowiec gotowy do ponownego użycia (recyklerem). Na ilości odpadów opakowaniowych, które udało się poddać recyklingowi, recykler może wystawić dokumenty, potwierdzające ten fakt, czyli DPR lub EDPR. Potwierdzenia te można sprzedać w ramach transakcji z podmiotem zobowiązanym wykazać właściwe poziomy recyklingu. Cena różni się w zależności od kodu odpadu, ilości odpadów i przede wszystkim aktualnej sytuacji na rynku tj. dostępności „wolnych mas”. W praktyce oznacza to, że mamy do czynienia z rynkiem około giełdowym, na którym ceny ulegają zmianie, a każda ze stron będzie dążyła do uzyskania jak najlepszej wyceny. Do tej pory wszystko działało dość stabilnie, lecz obecnie ceny za te usługi rosną, ponieważ: Recyklerzy nie zwiększają swoich mocy przerobowych. Popyt z roku na rok jest większy (poprzez wzrastające procentowo, wymagane poziomy recyklingu opakowań), a faktyczne możliwości zakładów przetwórczych nie rosną. Wzrósł koszt energii elektrycznej, gazu, wody. Każde z nich ma kluczowy udział w procesach odzysku surowców , a to może wpłynąć na cenę zagospodarowania odpadów W 2022 roku pojawiła się nowa regulacja dotycząca konieczności odliczania zanieczyszczeń. W konsekwencji wpływa to na zmniejszenie masy odpadów opakowaniowych faktycznie poddanej recyklingowi. Co bardzo istotne, organizacje odzysku opakowań zwiększają koszty swoich usług właśnie ze względu na wzrost cen za DPR. Jak pokazuje obecna sytuacja, ceny te nie maleją wraz ze spadkiem cen za DPR, bo na organizacjach ciążą wysokie koszty z poprzednich lat. Przyjrzyjmy się jeszcze samej dokumentacji. Na tym etapie możemy przejść do bardzo istotnego formularza DPR – czym on jest? DPR to nic innego, jak potwierdzenie, że określony odpad został poddany recyklingowi, oczywiście w zgodzie z bieżącymi standardami jakościowymi dla tego procesu. EDPR jest odmianą tego dokumentu, obowiązującą w przypadku eksportu lub wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych. Taką dokumentację należy posiadać i prowadzić, gdy chcemy potwierdzić uzyskanie odpowiednich poziomów recyklingu. Najważniejsze informacje: DPR może być wystawiony co kwartał, aby mieć pewność otrzymania tego dokumentu od recyklera, powinniśmy o niego wnioskować najdalej 30 dni od zakończenia kwartału, w którym odpady opakowaniowe zostały przekazane do recyklingu, recykler wystawiając DPR, generuje go w egzemplarzach A, B oraz C, ew. D, recykler wystawia go do 7 dni od czasu otrzymania wniosku o jego wystawienie. PAMIĘTAJ! Obsługa dokumentów DPR i EDPR jest niedostępna z poziomu rządowego systemu obsługi BDO, a każdy recykler wystawiający tego typu dokumenty, musi sporządzać je w formie papierowej.Jak – w najprostszym ujęciu – wygląda proces obsługi organizacji odzysku opakowań?
Co to jest DPR i EDPR?
Chcesz wiedzieć więcej na temat DPR? Bezpłatnie pobierz naszego ebooka!
Trudno zawrzeć wszystkie fakty oraz cenne wskazówki dotyczące DPR w ramach jednego tylko artykułu. Dlatego przygotowaliśmy darmowy ebook, który możesz pobrać w postaci PDF i przeczytać na dowolnym urządzeniu: komputerze, smartfonie, tablecie lub czytniku. Wystarczy, że skorzystasz z poniższego formularza!
Sytuacja na rynku DPR w 2023 i na początku 2024
Od ponad roku mieliśmy do czynienia z poważnym problemem – znacząco wzrastały koszty organizacji odzysku opakowań za przejęcie obowiązku zapewnienia odpowiednich poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych. Podwyżki cen miały miejsce nie tylko na początku 2023 roku, ale i w jego trakcie, co było swego rodzaju anomalią rynkową. W dodatku co 12 miesięcy jest też „dokręcana śruba” związana z procentowymi poziomami recyklingu, przez co branża ma jeszcze mocniej rosnące wyzwanie przed sobą – nie inaczej było w 2024 roku. Sytuacja stała się poważna, a przedsiębiorcy uginali się pod obciążeniem jeszcze jednego obostrzenia, czyli konieczności odliczania masy zanieczyszczeń przez recyklerów. Tym samym zaczynało brakować masy „czystych” odpadów opakowaniowych na rynku, a podaż nie nadążała za popytem. Anna Michalska-Gawin, grudzień 2023: Obecnie ceny, jakie oferują organizacje odzysku opakowań za kupno DPR/EDPR, co kwartał drastycznie rosną i póki co nie zapowiada się, aby miało to się zmienić. Dla przykładu cena za dokument potwierdzający recykling tony odpadów opakowaniowych z papieru i tektury pochodzących ze źródeł innych niż komunalne jeszcze w czwartym kwartale zeszłego roku oscylowała na poziomie 30-40 zł/Mg, aby w tym kwartale wzrosnąć 7-8 krotnie! Zatem wprowadzający produkty w opakowaniach nie powinni się dziwić skąd pojawiły się u nich podwyżki od organizacji. Jednocześnie podmiot wnioskujący do recyklera o DPR/EDPR ma możliwość zarobku z ich sprzedaży organizacjom odzysku opakowań, bo to właśnie one skupują je, by wywiązać się z przejętego na siebie obowiązku osiągnięcia stosownych poziomów recyklingu i uniknięcia dotkliwej opłaty produktowej. Przedsiębiorca chcący w prawidłowy sposób rozliczać się z recyklingu odpadów opakowaniowych, powinien zwrócić uwagę na rozporządzenie Ministra środowiska z dnia 11 września 2018 roku. W akcie tym przedstawiono prawidłowe wzory dokumentów DPR, z których należy skorzystać w ramach wykazania poziomów recyklingu. Wnikliwy czytelnik stwierdzi jednak, że akt ten został już uchylony… Skąd to zamieszanie? Zmiany w prawie miały pojawić się już na samym początku 2023 roku. Niestety rządzącym nie udało się tej daty dotrzymać – zarówno nowy akt prawny, jak i poszerzenie funkcjonalności systemu BDO nie zostały opracowane na czas. Jaka była nowa, planowana data? To styczeń 2025, zatem przez cały 2024 trzeba było operować na „starych” zasadach. Nie mieliśmy też pewności, że za rok faktycznie uda się dokończyć proces legislacyjny. Na głęboki bałagan w tej sprawie mógł wskazywać również fakt, że informacja o nowej dacie wdrożenia została zupełnie niepowiązaną ustawą z dnia 15 grudnia 2022 o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych. Pewnym problemem pozostawało również to, że rządowy portal do obsługi BDO mógł co prawda zaoferować cyfrową obsługę dokumentów DPR, ale wciąż była ona pozbawiona wszelkich form automatyzacji. Prowadzący biznes musiał sporządzać każdy dokument ręcznie, zwracając uwagę na poprawność wprowadzanych danych. Najważniejszą zmianą, na którą czekali wszyscy uczestnicy rynku opakowań, miało być wprowadzenie od stycznia 2025 w rządowym narzędziu do obsługi BDO możliwości cyfrowej obsługi DPR. Tak się jednak nie stanie, ponieważ termin wdrożenia tego rozwiązania ponownie został przeniesiony. Obecnie ministerstwo wskazuje datę pierwszego stycznia 2027. Do tego czasu pozostajemy w tzw. obrocie papierowym, gdzie DPR musi zostać wydrukowany przez recyklera i wysłany pocztą do wnioskującego i urzędu marszałkowskiego. Co jeszcze zmieniło się na rynku? O obecną sytuację rynkową zapytaliśmy naszą ekspertkę, Annę Michalską-Gawin: Pierwszy kwartał nikogo nie zdziwił, bo ceny wciąż utrzymywały się na szalonych poziomach dla wszystkich rodzajów odpadów opakowaniowych. W drugim kwartale ceny delikatnie opadły, by w trzecim całkowicie zaskoczyć – otóż na DPR-y nie było praktycznie w ogóle zainteresowania kupna z wolnego rynku ze strony większości organizacji odzysku, głównie dla frakcji opakowań z papieru i tektury, jak również tworzyw sztucznych. Główną przyczyną było to, że organizacje odzysku opakowań częściej kontraktowały się na cały rok na pozyskanie DPR-ów oraz fakt, że coraz więcej podmiotów stało się świadomych wartości tych dokumentów i zaczęło o nie wnioskować, pomimo że wcześniejszej bierności. Stąd na rynku pojawiło się ich więcej. Jeśli mam być wróżką (bo niestety ostatnimi czasy, tak należy przewidywać sytuacje na rynku w DPR-ach (śmiech), to obstawiam większą stabilizację w 2025 r. Wielu aktorów tego rynku ma dosyć tych huśtawek i widać zwyżkującą chęć zawierania kontraktów rocznych. To może wpłynąć na płynność w cenach DPR i zniwelować agresywne skoki. PAMIĘTAJ!Jeśli korzystasz z ZEME 360, to już wkrótce otrzymasz dostęp do nowej, niezwykle przydatnej funkcji. Będzie nią aktualizowany na bieżąco przez ekspertów INDEKS CEN DPR. Dzięki dostępowi do takich danych zyskasz właściwe spojrzenie na bieżącą sytuację rynkową. Dlatego jeśli jeszcze nie masz konta w ZEME 360, już teraz możesz założyć je zupełnie za darmo! Tak, można zarobić. Nie bez kozery jest w ustawie przewidziany termin fakultatywny dla wnioskowania o DPR-y; m.in po to, aby wnioskujący o dokumenty DPR (głównie organizacje odzysku opakowań) mogły pozyskać te dokumenty w czasie, kiedy recykler ma już pewność, że nie wpłynie do niego wniosek o DPR obligujący go do wystawienia tegoż dokumentu. Dzięki temu może wystawić DPR na wybraną przez siebie organizację odzysku opakowań na tzw. wolne masy, o które nikt nie zawnioskował w terminie obligatoryjnym. Nie tylko recykler może zarobić. Każdy wprowadzający produkty w opakowaniach, który pomimo zawarcia umowy z organizacją odzysku opakowań, zawnioskuje o te dokumenty w obligatoryjnym terminie, również będzie mógł te dokumenty sprzedać organizacji odzysku, którą wskaże we wniosku o DPR. Co więcej – każdy zbierający czy przetwarzający odpady opakowaniowe, który przekazał je do recyklera, a jednocześnie nie zobowiązał się przekazującemu odpad do skierowania ich do recyklingu, może w imieniu wybranej przez siebie organizacji odzysku opakowań, zawnioskować o DPR, a następnie sprzedać je tej organizacji. Czy można wnioskować o DPR trzema kliknięciami? W 2024 roku z takiej opcji z powodzeniem korzystały setki uczestników rynku DPR! Prosta konfiguracja, automatyzacja dzięki połączeniu z BDO oraz realne oszczędności związane z czasem przetwarzania dokumentacji to trzy najważniejsze cechy rozwiązania udostępnionego w ramach ZEME 360. Pamiętaj, że rejestracja na platformie jest darmowa! W ZEME 360 każdy recykler może bardzo wygodnie obsługiwać każdy etap prac z DPR. Najważniejszą zaletą jest to, że dzięki uporządkowanej, cyfrowej formie pracy, systemowi powiadomień oraz połączeniu z BDO, recyklerzy mają szansę na terminową obsługę wniosków, a tym samym uniknięcie ustawowych kar. Zobacz jakie to proste na poniższym wideo: Wysłanie wniosku o DPR może być formalnością, która na koniec kwartału zajmie zaledwie kilka minut i to przy założeniu obsługi wszystkich dokumentów. Dzięki ZEME 360 zyskujesz też wygodny, graficzny podgląd mas dostępnych w danym roku, wnioskowanych oraz obsłużonych przez recyklerów. Zapoznaj się z platformą na przygotowanym przez nas wideo: Moduł DPR w ZEME 360 to jedyne rozwiązanie na rynku łączące wiele podmiotów, w tym nie tylko recyklerów, i wytwórców, ale również odbiorców odpadów. Większość elementów jest zautomatyzowanych, a przejrzysty system został tak opracowany, aby nie popełniać żadnych błędów. Chcesz wiedzieć więcej? Szczegóły działania modułu DPR dla odbiorców na wideo: ZEME 360 posiada szereg automatyzacji między innymi w zakresie wystawiania kart KPO i ich modyfikacji, obsługi KEO oraz wielu innych czynności, które na co dzień towarzyszą przedsiębiorcom zobowiązanym do rozliczeń w ramach BDO. Z poziomu ZEME 360 można też w wygodny sposób dokonać eksportu danych do rządowego BDO, mając jednocześnie pewność, że będą one prawidłowo rozliczone. Wdrożenie ZEME 360 jest bardzo proste i już po wstępnej konfiguracji pozwala zaoszczędzić wiele godzin, które trzeba było przeznaczać na tradycyjną obsługę dokumentów. Darmowe konto założysz w mniej niż minutę – przygotuj jedynie NIP firmy!Jaka w praktyce miała być wartość rynkowa DPR z początkiem 2024?
Zamieszanie w aktach, zmiany prawne dopiero w 2025. Czy nastąpią?
[AKTUALIZACJA 2025] Nowe informacje dotyczące DPR
Jak w 2024 roku kształtowały się ceny za DPR i czego można spodziewać się w 2025 roku?
Czy na DPR można zarobić? Jak recyklerzy wykorzystują obecnie swoje tzw. wolne masy?
Moduł do cyfrowej obsługi dokumentów DPR na platformie ZEME 360. To rozwiązanie dla recyklerów, wytwórców i odbiorców odpadów sprawdza się doskonale!
DPR dla recyklerów – odbiór, obsługa i wysyłka dokumentów w jednym miejscu
DPR dla wytwórców opakowań – załatw wniosek trzema kliknięciami
DPR dla odbiorców odpadów – najwygodniejszy sposób na cyfrowe przesyłanie wniosków
Chcesz sięgnąć po więcej ułatwień w gospodarowaniu odpadami?